Kireçlenme (Osteoartrit) nedir?

Osteoartrit (OA), en yaygın kronik (uzun süreli) eklem hastalığıdır.

Bir eklem, iki kemiğin bir araya geldiği yerdir. Bu kemiklerin uçları kıkırdak adı verilen koruyucu doku ile kaplıdır. OA ile bu kıkırdak parçalanarak eklem içindeki kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu ağrıya, sertliğe ve diğer semptomlara neden olabilir.

OA, her yaştan yetişkinde ortaya çıkabilmesine rağmen en sık yaşlı insanlarda görülür. OA ayrıca dejeneratif eklem hastalığı, dejeneratif artrit ve yıpranma artriti olarak adlandırılır.

Osteoartrit nedenleri

OA eklem hasarından kaynaklanır. Bu hasar zamanla birikebilir, bu nedenle yaş, osteoartrite yol açan eklem hasarının ana nedenlerinden biridir. Yaşlandıkça, eklemlerinizde daha fazla aşınma ve yıpranma olur.

Eklem hasarının diğer nedenleri arasında şunlar gibi geçmiş yaralanmalar bulunur:

• yırtık kıkırdak
• çıkık eklemler
• bağ yaralanmaları

Ayrıca eklem malformasyonu, obezite ve kötü duruşu içerir. Aile öyküsü ve cinsiyet gibi belirli risk faktörleri osteoartrit riskinizi artırır. OA’nın en yaygın nedenlerine göz atın.

Osteoartrit ve kıkırdak

Kıkırdak, kemikten daha esnek ve daha yumuşak olan sert, lastiksi bir maddedir. İşi, eklem içindeki kemik uçlarını korumak ve birbirlerine karşı kolayca hareket etmelerini sağlamaktır.

Kıkırdak bozulduğunda bu kemik yüzeyleri çukurlaşır ve pürüzlü hale gelir. Bu, eklem içinde ağrıya ve çevredeki dokularda tahrişe neden olabilir. Hasarlı kıkırdak kendi kendini onaramaz. Bunun nedeni, kıkırdağın herhangi bir kan damarı içermemesidir.

Kıkırdak tamamen yıprandığında, sağladığı yastıklama tamponu kaybolur ve kemik üzerinde kemik teması sağlar. Bu, yoğun ağrıya ve OA ile ilişkili diğer semptomlara neden olabilir. İşte kıkırdak, eklemler ve osteoartrit hakkında bilmeniz gerekenler.

Osteoartrit semptomları

OA herhangi bir eklemde oluşabilir. Bununla birlikte, vücudun en sık etkilenen bölgeleri şunları içerir:

• eller
• parmak uçları
• dizler
• kalçalar
• omurga , tipik olarak boyunda veya alt sırtta

Osteoartritin en yaygın semptomları şunları içerir:

• ağrı
• hassasiyet (bölgeye parmaklarınızla bastırırken oluşan rahatsızlık)
• sertlik
• iltihap

OA ilerledikçe, onunla ilişkili ağrı daha yoğun hale gelebilir. Zamanla eklemde ve çevresinde şişlik de meydana gelebilir. OA’nın erken semptomlarını tanımak, durumu daha iyi yönetmenize yardımcı olabilir.

Şiddetli osteoartrit

OA, 0’dan 4’e beş aşamalı ilerleyici bir durumdur. İlk aşama (0) normal bir eklemi temsil eder. Aşama 4, şiddetli OA’yı temsil eder. OA olan herkes 4. aşamaya kadar ilerlemeyecektir. Durum genellikle bu aşamaya ulaşmadan çok önce stabilize olur.

Şiddetli OA’sı olan kişilerde bir veya daha fazla eklemde kapsamlı veya tam kıkırdak kaybı vardır. Bununla ilişkili kemik üzerindeki kemik sürtünmesi, aşağıdaki gibi ciddi semptomlara neden olabilir:

• Artan şişme ve iltihaplanma. Eklem içindeki sinovyal sıvı miktarı artabilir. Normalde, bu sıvı hareket sırasında sürtünmeyi azaltmaya yardımcı olur. Bununla birlikte, daha büyük miktarlarda eklem şişmesine neden olabilir. Kırık kıkırdak parçaları da eklem sıvısı içinde yüzerek ağrıyı ve şişmeyi artırabilir.
• Artan ağrı. Aktiviteler sırasında ağrı hissedebilirsiniz, aynı zamanda dinlenirken de ağrı hissedebilirsiniz. Gün ilerledikçe ağrı seviyenizde bir artış veya gün boyunca çok kullandıysanız eklemlerinizde daha fazla şişlik hissedebilirsiniz.
• Azalan hareket aralığı. Eklemlerinizdeki sertlik veya ağrı nedeniyle siz de hareket edemeyebilirsiniz. Bu, eskiden kolayca gelen günlük aktivitelerin tadını çıkarmayı zorlaştırabilir.
• Ortak istikrarsızlık. Eklemleriniz daha az stabil hale gelebilir. Örneğin, dizlerinizde şiddetli OA varsa, kilitlenme (ani hareketsizlik) yaşayabilirsiniz. Ayrıca düşme ve yaralanmaya neden olabilecek bükülme (diziniz dışarı çıktığında) yaşayabilirsiniz.
• Diğer semptomlar. Bir eklem aşınmaya devam ettikçe kas zayıflığı, kemik çıkıntıları ve eklem deformitesi de oluşabilir.

Şiddetli OA’nın neden olduğu eklem hasarı geri döndürülemez, ancak tedavi semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.

Osteoartrit ve romatoid artrit

OA ve romatoid artrit (RA) aynı semptomları paylaşır ancak çok farklı durumlardır. OA, dejeneratif bir durumdur, bu da zamanla ciddiyetinin arttığı anlamına gelir. RA ise bir otoimmün bozukluktur.

RA’lı insanlar, eklemlerin etrafındaki yumuşak astarı vücut için bir tehdit olarak algılayan ve o bölgeye saldırmasına neden olan bağışıklık sistemlerine sahiptir. Sinovyal sıvıyı içeren bu yumuşak astara sinovyum adı verilir. Bağışıklık sistemi saldırıya başladığında, eklem içinde sıvı birikmesi meydana gelir ve bu da sertliğe, ağrıya, şişmeye ve iltihaplanmaya neden olur.

Hangi artrit tipine sahip olduğunuzdan emin değilseniz, en iyi seçeneğiniz doktorunuzla konuşmaktır. Ancak kendi araştırmanızı da yapabilirsiniz. RA ve OA arasındaki farkları bulun.

Osteoartrit teşhisi

OA genellikle yavaş gelişen bir hastalıktır ve ağrılı veya zayıflatıcı semptomlara neden olana kadar teşhis edilmesi zor olabilir. Erken OA genellikle bir kaza veya röntgen gerektiren bir kırığa neden olan başka bir olaydan sonra teşhis edilir.

X ışınlarına ek olarak, doktorunuz OA’yı teşhis etmek için bir MRI taraması kullanabilir. Bu görüntüleme testi, kemik ve yumuşak doku görüntülerini oluşturmak için radyo dalgaları ve bir manyetik alan kullanır.

Diğer tanı testleri, RA gibi eklem ağrısına neden olan diğer durumları ekarte etmek için bir kan testi içerir. Enflamasyonun altında yatan nedenin gut mu yoksa enfeksiyon mu olduğunu belirlemek için eklem sıvısı analizi de kullanılabilir. Osteoartrit teşhisine yardımcı olmak için kullanılan diğer testlere göz atın.