Büyük tehlike: ‘Uyku Apnesi’

Uyku apnesi, uyku esnasında solunumun durması olarak tanımlanıyor. Uyku apnesi sendromunda, uyku sırasında birkaç saniye süren geçici boğulmalar yaşanabiliyor. Bu boğulma anında kandaki oksijen seviyesi düşerek, beynin uyanmasını sağlar. Beyin solunum fonksiyonlarının durduğunu haber vermek için vücudu uyandırır.

Uyku apnesi problemi olan kişiler gece birkaç defa uyanabilir, bu durum da tekrarlayan zaman dilimleri içinde kişide yorgunluk ve halsizlik hissine neden olur. Uzmanlar, yeterli süre uyuduğunu düşünüp yorgun kalkanlar ve gün içinde halsiz gezen ve uykusu gelen kişilerde uyku apnesi sendromunun araştırılması gerektiğine dikkat çekiyor.

Nedenleri neler?

Uyku apnesi sendromu nedenlerine göre, santral (merkezi), obstrüktif (tıkayıcı) ve bu ikisinin birlikte görüldüğü karma tip olmak üzere üç farklı başlık altında değerlendiriliyor. Santral uyku apnesi sendromunda beynin nefes al komutu vermediği ve solunumun beyin kaynaklı durduğu uykuda solunum bozukluğuna deniyor.

Tıkayıcı uyku apnesi sendromunda ise genellikle üst solunum yolunun büyümüş bademcikler, yumuşak damak sarkması veya kiloya bağlı olarak daralmasından kaynaklanıyor. Tıkayıcı uyku apnesi sendromu erkeklerde daha sık görülmesine rağmen, kadınlarda da menopoz döneminde kendini gösterebilmekte.

Uyku apnesi uyku sırasında solunumun kesintilere uğramasına neden oluyor. Uyku apnesi sendroumu; yüksek sesle horlayan, aşırı kilolu, yüksek tansiyonlu, burun veya boğaz bozukluğu olan kişilerde daha fazla görülürken, kanda düşük seviyelerde oksijen ve yüksek seviyelerde karbondioksite neden oluyor.

Uzmanlar, uyku apnesine yol açabilecek bazı durumları ise;

Başka bir uyku bozukluğuna bağlı rahatsızlıklar

Üst solunum yollarına bağlı hastalıklar

İlaç kullanımı

Madde bağımlılığı

Aşırı kilolu olmak

Büyümüş adenoidlerdir (geniz eti) olarak sıralıyor.

Uyku apnesinin belirtileri neler?

Uyku apnesinin başlıca belirtileri arasında uykuda solunum durması gelmekte. Bu hastalığa sahip kişilerin çoğu gece uykularında solunumların durduğunu fark etmezler bile. Vücut solunum yapmayı durdurunca beyin uyandırma komutu verir. Uyku apnesine sahip kişiler gece defalarca uyanabilir fakat bunu fark etmeyebilirler.

Uyku apnesine sahip olan kişilerde görülen olası belirtileri; gündüz uykusuzluk, baş ağrısı, sinirlilik, konsantrasyon eksikliği, hafıza sorunları, horlama, boğaz ağrısı, ağız kuruluğu, yüksek tansiyon, kalp ritim bozukluğu olarak sıralanıyor.

Tanı Yöntemleri

Uyku ile uzun dönemde şikâyetleri olan kişilerin en kısa sürede bir doktora görünmeleri gerekiyor.  Uyku apnesi şüphesi halinde genellikle istenen test halk arasında uyku testi olarak bilinen polisomnografi.

Uyku laboratuvarında vücuda yerleştirilen elektrotlarla hastanın uykusu izlenmesiyle uygulanan bu test, uyku apnesi tansının konmasında faydalı olduğu gibi, apnenin hangi çeşit olduğunun tespit edilmesinde de işe yarıyor. Eğer kişinin, bir saatlik zaman diliminde beşten fazla kez solunumu durmuşsa o kişiye uyku apnesi tanısı konulabiliyor.

Yaşam tarsınızı değiştirmeniz önemli

Uyku apnesi, tedavi edilmesi gereken ciddi bir uyku bozukluğu olduna dikkat çeken uzmanlar, tedavisinin ise, apne çeşidine, apnenin derinliğine ve kişinin solunum yollarının özelliğine göre çeşitlendiğini ifade ediyor.

Uyku apnesi hastası olan kişilere yaşam tarzlarında da değişiklik yapmaları önerilmekte. Horlamanın azaltılması ve uyku apnesi semptomlarınızı iyileşmesi için kişilerin yaşam tarzında yapacakları değişikliklerde son derece önemli. Horlama veya uyku apnesi sendromu yaşayan kişilere öncelikle sigara ve alkolü bırakmaları, kilolarını kontrol altına almaları, düzenli olarak spor yapmaları, uykudan hemen önce ağır yemekler yememeleri, yan pozisyonda uyumaları gibi basit ama hayatlarını kolaylaştırmayı sağlayan önerilerde bulunuyor.